Niet alleen in donkere steegjes of oude kastelen kan het spoken. Ook in de Belgische bedrijfswereld duiken steeds vaker geesten op. Geen echte ondernemingen, wel spookbedrijven: lege vennootschappen zonder activiteit, die nochtans volop schulden maken, de rechtbanken overspoelen en ook jou kunnen achtervolgen.
De ondernemingsrechtbanken van Antwerpen en Limburg slaan alarm. Ze tellen samen al meer dan 25.000 vermoedelijke spookbedrijven. Het gaat om kapperszaken zonder klanten, webshops zonder producten of panden waar tientallen bedrijven zogezegd gevestigd zijn maar die er verlaten bijliggen.
Rechtbankvoorzitter Tijs Laurens noemt het een nijpend probleem: “Het water staat aan de rand van de dijk.” In één hangar in Wilrijk hebben bijvoorbeeld meer dan 300 vennootschappen een postadres, zonder dat er een echte brievenbus te bespeuren valt.
Spookbedrijven zijn meestal moeilijk te vinden en onbereikbaar omdat ze gevestigd zijn op een fictief adres. Deze bedrijven worden vaak opgezet om de wet- en regelgeving te omzeilen en illegale activiteiten te verbergen.
Achter veel van die lege vennootschappen gaan frauduleuze constructies of georganiseerde misdaadgroepen schuil. Ze gebruiken deze structuren om schulden te verbergen, geld wit te wassen of leveranciers op te lichten.
De Kamer voor Ondernemingen in Moeilijkheden (KOIM) probeert orde te scheppen in de chaos. Zij behandelt jaarlijks 6.800 dossiers, maar dat is slechts het topje van de ijsberg. De toename heeft twee oorzaken: de groei van georganiseerde criminaliteit en de versoepeling van de regels om een vennootschap op te richten.
Je vraagt je vast af hoe je deze onzichtbare entiteiten kan detecteren. Er zijn een aantal indicatoren die kunnen wijzen op een spookbedrijf. Eén van de belangrijkste punten is nagaan of de onderneming tijdig de jaarrekening neerlegt bij de Nationale Bank. Gebeurt dit niet, dan kan dit een indicatie zijn van de inactiviteit van de onderneming. Ook het neerleggen van telkens dezelfde jaarrekening is een belangrijk aandachtspunt.
Er zijn echter nog signalen die kunnen duiden op de inactiviteit van een bedrijf. Heeft de onderneming geen actief mailadres, telefoonnummer en/of website waardoor ze zeer slecht of niet bereikbaar is? Het is een minder opvallend signaal, maar wel een reden om de onderneming wat beter onder de loep te nemen.
Hoe is het betalingsgedrag van de firma en ontvangt ze facturen? Het niet ontvangen van facturen als onderneming is een belangrijk signaal. Als de onderneming geen kosten heeft en dus geen facturen ontvangt, is de kans groot dat ze inactief is. Een laatste belangrijk knipperlicht is het personeel. Wanneer een onderneming amper of geen personeelsleden heeft, kan dit er eveneens op wijzen dat de onderneming niet actief is en het om een spookbedrijf gaat.
Spookbedrijven zijn niet de enige griezels die onze economie teisteren. Ook zombiebedrijven vormen een sluimerend gevaar. Dat zijn ondernemingen die al minstens tien jaar bestaan, maar drie jaar op rij hun operationele kosten niet meer kunnen dekken.
Zombiebedrijven blijven enkel overeind dankzij herfinancieringen of externe steun, maar leveren amper nog een bijdrage aan innovatie of productiviteit. Hun aanwezigheid verstoort de markt, want gezonde bedrijven dragen mee het gewicht van de zwakke. Het grote nadeel van deze ondernemingen is het feit dat ze kapitaal en middelen vasthouden en daardoor de groei van de economie belemmeren. Dit kapitaal en deze middelen zitten immers vast in een onderneming met activiteiten zonder toekomst.
Vandaag tellen we meer dan 40.000 zombiebedrijven in België. Daarbovenop hebben 65.000 ondernemingen een negatief eigen vermogen, wat betekent dat ze makkelijk een vogel voor de kat worden.
Naast zombiebedrijven bestaat er trouwens ook iets als een zombie-economie, waarbij de economische groei eigenlijk gefinancierd wordt met schulden. Ook dat is onthoudbaar.
Nu je weet hoe spoken en zombies geïdentificeerd kunnen worden, zet je best de juiste stappen om die signalen op te pikken en risico’s te vermijden. Dankzij de inzichten van Trends Business Information kan jij met vertrouwen ondernemen, ook als het spookt in de bedrijfswereld. Neem snel contact: onze ervaren ghostbusters en zombiejagers staan voor je klaar.