07 mrt Er komen in ons land nog amper bouwondernemingen bij

Door een piek in het aantal stopzettingen en een beperkte groei van het aantal starters komen er netto nog amper bouwondernemingen bij in ons land. In de particuliere woningbouw en woningrenovatie daalt het aantal bouwbedrijven zelfs. –  Korneel Delbeke @De Standaard

De Belgische bouwsector verkeert in zwaar weer. In 2023 zijn 13.296 Belgische bouwondernemingen gestopt – inclusief faillissementen. Dat zijn 18 procent meer stopzettingen dan in 2022 en het hoogste aantal in vijf jaar, blijkt uit een nieuwe analyse van bouwfederatie Embuild op basis van cijfers van handelsinformatieleverancier Trends Business Information. Daartegenover staat dat het aantal starters maar beperkt is gegroeid, nadat er in 2022 al een stevige terugval had plaatsgevonden.

Die twee elementen samen maken dat de groei van het aantal bouwbedrijven in ons land bijna is stilgevallen. Netto kwamen er 1.409 ondernemingen bij (+0,9 procent), tot 165.949 in totaal. Dat is half zoveel als de groei in 2022, en bijna vijf keer minder dan in 2021 toen het aantal starters in de bouw piekte.

Correctie op corona
De reden voor de malaise is de gestegen hypothecaire rente (een verdriedubbeling op twee jaar tijd), die de vastgoedmarkt fors heeft doen afkoelen en de vraag naar nieuwe woon- of renovatiekredieten deed kelderen. Vooral bouwbedrijven die actief zijn op de residentiële woning- en renovatiemarkt, lijden onder de crisis, blijkt uit de cijfers van Embuild. Daar daalt het aantal starters zelfs (met 0,5 procent), terwijl dat cijfer in de andere bouwsegmenten, namelijk bouw en renovatie van gebouwen (+11 procent) en infrastructuur (+29 procent), nog stijgt. En daar komt bovenop dat ook het aantal stopzettingen in de bouw en renovatie van woningen met 29 procent stijgt (waaronder 15 procent meer faillissementen).

De daling van nieuwbouwwoningen (-7,1 procent) en fors gedaalde groei in renovatie (van 4,6 naar 1 procent) doen de bouwbedrijven pijn. Maar er spelen ook nog andere factoren mee om de toename van het aantal stopzettingen en faillissementen te verklaren, merkt Embuild op. Want de coronaperiode had de vraag naar bouwen en renoveren fors opgedreven, waardoor er in die jaren ook meer nieuwe starters waren bijgekomen. “Een correctie is dan zo goed als onvermijdelijk wanneer de vraag terugvalt”, klinkt het bij de bouwfederatie.

Prijzen bouwmaterialen stabiliseren
De situatie voor nieuwbouw en woningrenovatie zal nog even moeilijk blijven, denkt Niko Demeester, gedelegeerd bestuurder van Embuild. Maar hij ziet ook tekenen van hoop. “Het aantal bouwbedrijven neemt toch nog licht toe en de vooruitzichten voor de woningbouw en -renovatie zijn dit jaar minder negatief. Ook tijdens Batibouw stelden we onlangs vast dat de particulieren opnieuw willen bouwen en renoveren.”

Nu de prijzen van bouwmaterialen na de forse stijgingen tijdens corona stabiliseren, en de vastgoedmarkt afkoelt, is het “een goed moment om dat te doen”, besluit Demeester. Hij hoopt daarbij op extra fiscale prikkels en premies vanuit de overheid.