05 mrt Vrouwenquota zijn een noodzakelijk kwaad

Een vijfde van de grootste tienduizend bedrijven in België heeft een exclusief mannelijk management. Bijna 60 procent heeft geen vrouwen in de raad van bestuur. De bedrijfswereld blijft een mannenbastion, en dat ligt niet alleen aan de traditionele rolpatronen. “De mannelijke macht reproduceert zichzelf.” – Jozef Vangelder

Vrouwen aan de top van bedrijven zijn vandaag geen uitzondering meer, zo lijkt het althans. De harde cijfers vertellen een ander verhaal. Bij ruim een vijfde van de grootste tienduizend bedrijven in ons land is geen enkele vrouw te bespeuren in het management. Bij nog eens een derde van die tienduizend bedrijven blijft het aantal vrouwen in het management onder 25 procent. Voor de raad van bestuur zijn de cijfers nog beroerder. Maar liefst 58 procent van de grootste tienduizend bedrijven heeft geen vrouwen in de raad van bestuur. Bij nog eens 9 procent blijft de vrouwelijke aanwezigheid onder het kwart. De cijfers komen uit een rapport van de handelsinformatieleverancier Trends Business Information (zie kader Een zaak van mannen).

Als mannen nog altijd de lakens uitdelen in de bedrijven, overtreden ze geen wetten. Enkel voor beursgenoteerde en overheidsbedrijven gelden vrouwenquota, en dan enkel voor de raad van bestuur, die minstens een derde vrouwen moet tellen. Op de niet-naleving van de quotawet staan sancties, zoals het verlies van zitpenningen. De wet mist haar uitwerking niet, aldus een verslag van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM), een onafhankelijke overheidsinstelling rond gendergelijkheid. Hoewel de quotawet pas in 2019 voluit in werking is getreden, hadden de onderhevige bedrijven tegen 2017 al gemiddeld 27 procent vrouwelijke bestuurders. In 2008 was dat nog maar 8 procent. Als het moet, kan het dus. “Quota werken”, zegt Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het IGVM. “De zogenoemde gouden rokjes zijn alvast uitgebleven het fenomeen waarbij steeds dezelfde vrouwen in de raden van besturen zouden zetelen. Het fenomeen van de gouden broeken is nog altijd sterker.” Voor competente, vrouwelijke bestuurders kunnen bedrijven terecht bij Women on Board. De organisatie heeft zo’n 300 kandidaten in haar bestand, geselecteerd na een grondige evaluatie. Het aantal blijft al jaren rond 300 hangen. “Ik zou dat cijfer graag zien stijgen, maar de kwaliteit van onze kandidaten vinden wij even belangrijk”, zegt Trees Paelinck, manager van Women on Board. “Het debat over de excuustruus is al vijf jaar achter de rug. Onze organisatie was het antwoord op die kwestie.”

Opvallend is hoe de quotawet geen evenredig oversijpelingseffect had op het directiecomité van de onderhevige bedrijven. De vrouwelijke aanwezigheid in de directiecomités steeg …